Dom nad Oniego

Pivot

[link widoczny dla zalogowanych]

Dom nad Oniego

Mariusz Wilk

Noir sur Blanc
Warszawa 2006
145 x 235
210 pages
ISBN 83-7392-147-8

"Dom nad Oniego" powstał po dwóch i pół roku pobytu Mariusza Wilka w Karelii, na północy Rosji. To tam, nad brzegiem drugiego co do wielkości jeziora w Europie, we wsi Konda Biereżna nabył – wyjątkowo okazyjnie – dziewiętnastowieczny, drewniany dom o trzydziestu dwóch oknach. Wyremontował go i zbudował, a właściwie odtworzył tradycyjną ruskę pieczkę, czyli wysoki gliniany piec z leżanką u góry. Uczynił to własnoręcznie, nie tylko dlatego, że miał kłopoty ze znalezieniem wykonawcy, ale z tego powodu, że – jak twierdzi – ten, kto czegoś podobnego dokona będzie bliższy dotknięcia prawdy o minionym od tego, który przeczyta wszystkie księgi naukowe i zwiedzi wszelkie skanseny.
"Domowi nad Oniego" patronuje pisarstwo uprawiane przez szwajcarskiego podróżnika i reportera Nicolasa Bouviera, który by pisać o Japonii, musiał tam zamieszkać i nauczyć się języka. Nie inaczej było z Mariuszem Wilkiem. Jego pierwsza „rosyjska” książka – głośny "Wilczy notes" była plonem aż dziewięciu lat spędzonych na Sołowkach. Dlatego nieprzypadkowo przytacza Wilk słowa Michaiła Priszwina, że zamiast trwonić czas na podróżowanie, lepiej osiąść w jednym miejscu i, dobrze mu się przyjrzawszy, wyrobić sobie głębsze zdanie o całości.
Dla Mariusza Wilka Rosja jest głębokim, życiowym wyborem. Na swojej Północy żyje bez telewizora, radia i prasy i – jak z przekorą wywodzi – podstawowym narzędziem pracy stał się dla niego topór a nie laptop. Oczywiście, regularnie odwiedza kraj – w sprawach rodzinnych i zawodowych, niemniej nie tylko gorzki dowcip kryje się w jego autoprezentacji: „Jestem rosyjskim pisarzem piszącym po polsku”.
Autor "Domu nad Oniego" zgłębia historię tego regionu (wydawca zapowiada kolejny tom jego "Dziennika północnego" wskrzeszający zapomniany świat Saamów), odkrywa tajemnice karelskiej przyrody i sekrety staroruskich ikon, wczytuje się w Nikołaja Klujewa, który w swojej poezji sportretował Zaonieże jako miejsce styku różnych kultur, narodów, religii. A przy tym wszystkim przywraca tamtejszemu pejzażowi utracony w latach władzy sowieckiej najważniejszy wymiar – sakralny. (Krzysztof Masłoń)

Mariusz Wilk (ur. 1955), pisarz, podróżnik od kilkunastu lat mieszka na północy Rosji. Więziony w stanie wojennym, współautor książki Konspira: rzecz o podziemnej „Solidarności” (1984). Po 1989 r. porzuca cywilizację, wyjeżdża na Wyspy Sołowieckie, następnie nad Jezioro Onieżskie. Jego reporterskie eseje, sukcesywnie publikowane na łamach „Kultury”, „Zeszytów Literackiech” i „Rzeczpospolitej” złożyły się na książki: "Wilczy notes" (1998) i "Wołoka" (2005).